વરસાદ પછીનો ઉઘાડ

खरोच भी किसी मौसम की उम्रभर ना लगे
दुआ करो के मेरी खुश्बू को नज़र ना लगे
ना कहेने को भी कोइ पत्ता है, न डाली, न छाँव
किसी भी और से देखो तो वो शजर ना लगे
तू होती हैं तो दिवारें भी मुश्कूराती हैं
तू घर में ना हो तो सचमुच में घर ये घर ना लगे
मज़ा वो क्या के तुजे हो खबर के इश्क हैं ये
मज़ा तो तब हैं की इस बात की खबर ना लगे
खुदा कसम ये तेरी आशिकी भी चीज़ हैं क्या ?
के तुम से मिल के जब आते ‘जिगर’, ‘जिगर’ ना लगे
-जिगर जोशी

खरोच भी किसी मौसम की उम्रभर ना लगे
दुआ करो के मेरे प्यार को नज़र ना लगे
पहेले ये शे’र कुछ इस तरह से था । फिर मेरे अज़िज़ दोस्त गौरांग ठाकर ने एक सुज़ाव दिया और फिर ये शे’र कुछ इस तरह से आप के सामने पेश किया | शुक्रिया गौरांग भाइ

પ્રખર અંધાર ભીંતો પર બધે ટાંગી દિધો છે મેં,
જુઓ! મન મારવાનો કીમિયો શોધી દિધો છે મેં.

અધુરા સંસ્મરણનો સ્પ્રેં દિવાલે જાતની છાંટી,
હયાતીના આ કમરાને ફરી ડહોળી દિધો છે મેં.

હવે અજવાળું ફોટામાં જ દેખાશે આ દુનિયાને,
સૂરજને નીચવી દોરી ઉપર સૂકવી દિધો છે મેં,

તને સક્ષમપણું મારું કહું તો ‘’વૃક્ષ વરસાવી-
જગતના આંગણે વરસાદને વાવી દિધો છે મેં.’’

‘કદમ હું જે તરફ માંડુ છું મંઝિલ દોડતી આવે’
પરિચય એક પંક્તિમાં જ ભઇ આપી દિધો છે મેં.

પવન શંકા અમારી દ્રઢ કરે કે સાચવે તુજને,
તને ઇશ્વર! દિપકની જેમ પ્રગટાવી દિધો છે મેં.

અજબ અજઢવ ભર્યો એક પ્રશ્ન આ વાતાવરણમાં છે,
: મજા જે રાહ જોવામાં મજા એવી મિલનમાં છે?

તમારી આંખની ભીનાશ ચાડી ખાય છે એવી,
હજી એકાદ ઘટના તો તમોને પણ સ્મરણમાં છે.

પ્રણયના બે પ્રકારો છે ; જગતમાં બેઉ ચાલે છે,
તને શ્રધ્ધા ખુદામાં છે ; મને શ્રધ્ધા સનમમાં છે.

કરી છે શબ્દની પૂજા ખુદાને સાક્ષી રાખીને,
ખુદાએ ખુદ કહ્યું છે કે ખરી જન્નત ગઝલમાં છે.

તમારા કેશમાં લાગે પછીથી મૂલ્ય અંકાયે,
નથી હોતી કશી કિમ્મત જે ફૂલો બસ ચમનમાં છે.

ઇરાદો નેક તો ન્હોતો છતાં શમ્મા રહી જલતી,
હતી આડશ ક્યા હાથોની બધે ચર્ચા પવનમાં છે.

ફિકર એની નથી થાતી પડી છે લાશ જે સામે,
તને શંકા છે શત્રુમાં મને શંકા સ્વજનમાં છે.

સ્મરણના પ્હાડને આઘો કરીને,
અહીંથી ક્યાં જશું, રસ્તો કરીને?

ક્ષણોના પંખીઓ ના હાથ લાગ્યા
બહુ હાંફી ગયો પીછો કરીને

मेरा कल भी ये ही खयाल था मेरा आज भी ये खयाल हैं
तेरी नफरतों की ये धूप में मेरा प्यार एक मिसाल है

चली बारहाँ हवायें मगर यही सोचता रहा बार बार
ये चराग फिर क्यों बुजे नहीं ये हवाओं की कोइ चाल हैं

मैं नकाब सुब्ह के फूल का यहाँ तेज़ धूप से आदमी
मेरी खामशीं को सुने कोई मेरा शबनमों सा ही हाल हैं

हा मगर ये बात भी और हैं ये नये तजुर्बे का दौर हैं
यहाँ आंसू पोछने के लिये ये हवा ही सिर्फ रुमाल है

क्या मिलेगा बोल ‘जिगर’ तुजे क्यों कुरेदता है ये राख अब
इसी हाल में कई साल से मेरा आइने से सवाल है

હાથ મજાનું ઓશિકુ ને આભ અમારે ચાદર જેવું,
મન ચાહે ત્યાં વસવાનું ભૈ ; આપ્ણે ક્યાં કંઇ છે ઘર જેવું.

ત્યારે એવો સવાલ જન્મે : “સાચ્ચે નૈં હોય ઇશ્વર જેવું”?
બાળકના હાથોમાં જ્યારે જોઉં છું કોઇ ખંજર જેવું.

એવા સ્થળ પર જઇને મળીએ ; એકમેકમાં ખૂબ ઓગળીએ,
જ્યાં આપણ બંનેનો મોબાઇલ પકડે નૈં કંઇ ટાવર જેવું.

જીવનમાં અંધારું જાણે એવી રીતે ભળી ગયું છે,
પડછાયો પણ મળે કદિ તો લાગે સાચ્ચે અવસર જેવું.

જબરો છે ખેલાડી એ તો એવી ગેમ એક રમી ગયો છે,
પાંખો કાપી લઈ ગયો ને ઉડવા આપ્યું અંબર જેવું.

હડધૂત કીધી, ગાળો ભાંડી, ઘરથી એને રોજ તગેડી,
કેવી નફ્ફ્ટ છે આ ઉદાસી રોજે ખેંચે તોય પછેડી.

રોમ રોમ રણઝણવા લાગ્યું ; આજ બધું ઝળહળવા લાગ્યું,
આજ હયાતીના તારોને બોલો કોણ ગયું આ છેડી?

પહાડ જેવી પીડા આપી એનું દુ;ખ સહેજેય નથી પણ,
હાથ નથી આપ્યા તેં ઇશ્વર ! નહિતર લઉં એને પણ તેડી.

શબદ-શબદની રમત-રમતમાં હરિ હરખથી આવ્યા ‘તા અહીં,
મરક મરક છે ફળીયું આખુ ; મહેક મહેક છે આખી મેડી.

નથી ભરાતું એક કદમ પણ શ્રધ્ધા નામે અહીંયા છૂટથી,
કૈંક યુગોથી બંધાઈ છે પગમાં આ શંકાની બેડી.

છતાંય એની નજાકતો પર આંચ જરીકે “જિગર” ન આવી,
સલામ છે એ પતંગિયાને ફૂલો પર શું સફર છે ખેડી!

વાતાવરણ     આ    જોઈ   પોતે   જ    થોથવાતું
આંખોમાં   શું   હશે   આ   સંધ્યાની    જેમ  રાતું?

‘ગાંધી’ના   નામે    ફેશન    કરનારને   કહો    કે-
ખાદી       પહેરવાથી     ગાંધી    નથી    થવાતું.

‘ઓહો !   ઘણાંય  વખતે ?’ એમ  આયનાએ પૂછ્યું,
મેં   પણ   કહ્યું  કે ‘હા ભઇ ! હમણાં   નથી મળાતું’

હોંઠોની    ડાળખી  પર    આખી   વસંત    લઇને,
એક    નામ  પંખી  જેમ  જ  આવીને  રોજ   ગાતું.

નહિતર   તો   ક્યારનોયે  તમને  હું  ભીંજવી  દેત,
મારાથી   કોઇ   રીતે    વાદળ     નથી    થવાતું.

ना जाने क्या किया है निगाहे उछाल के
ज़ालिम वो ले गया है कलेजा निकाल के

उसकी निगाहे-शौकने उलज़ा के रख दिया
सो सो जवाब देती है इक ही सवाल के

तन्हाईयों के वक्त मे मैं काम आउंगा
बिस्तर के पास रख मेरे किस्से संभाल के

मैने कहा जो सच तो वो भी बेअसर रहा
वो जूठ कह रहा था हकीकत मे ढाल के

देखे दवाइ कडवी सी क्या काम देती है
मैं मेरे गम को पी गया अब के उबाल के

 ‘पागल’ कुरेदता है वो ज़्ख्मे हयात को
वो रोज पूछता है खबर हालचाल के

Image by StuffEyeSee via Flickr

મનમંદિરના ખૂણે બેઠું સંતપણું આ કેવું, સાધો ?
કાન સૂણે છે સતત યુગોથી અલખ નિરંજન જેવું, સાધો !

આમ નિરંતર ચાલ્યા તોયે ક્યાંય નથી એ પૂગ્યા, સાધો !
માત્ર ઊંઘથી જાગ્યા છે સૌ ખરેખરું ક્યાં જાગ્યા, સાધો ?

રાખ-રમકડું થૈ જીવવાનું આ તે બોલો કેવું, સાધો ?
ચાવી કોઈ ભરે જો ત્યાંથી; ફરર… ઊડે પારેવું, સાધો !

વસ્ત્ર બધીયે ઇચ્છાઓનાં જ્યાં ખીંટીએ ટાંગ્યાં, સાધો !
કૈં જ પછી ફરિયાદ રહી નૈં, શ્વાસ જિયા લગ ચાલ્યા, સાધો !

સતત રાહમાં ઠેબે ચડતાં કંઈ અંધારાં દીઠાં, સાધો !
ભીતરને અજવાળે એવા, બોલો, ક્યાં છે દીવા સાધો ?